ГОВЬ-АЛТАЙ АЙМГИЙН ТАНИЛЦУУЛГА
Аймгийн нутагт байгалийн үзэсгэлэнт, өвөрмөц тогтоцтой, говь, цөл, тал хээрийн бүс бүслүүрийн онцлог шинж төрхтэй газрууд элбэг бөгөөд түүх соёлын дурсгалт газрууд олонтой төрөл бүрийн ан амьтан элбэгтэй нь гадаад дотоодын аялагч, жуулчид, анчдын сонирхлыг эртнээс татаж ирсэн юм.
Говь-Алтай аймгийн тухай:
Байршил:- Монгол орны баруун урд хэсэгт
Нутаг дэвсгэр: 141 400 км квадрат
Хүн ам: 53200
Хамгийн өндөр цэг: Сутай хайрхан уул 4226 м
Хамгийн нам цэг: Цэнхэр Номингийн говь Заг ихт сайрын хонхор 721 м
Уур амьсгал:
Засаг захиргааны нэгж: 18 сум, 2 тосгонтой
Аймгийн төв: Алтай хот
Говь-Алтай аймаг нь 1940 онд байгуулагдсан бөгөөд Монгол улсын баруун зүгт, зүүн талаараа Баянхонгор, хойд талаараа Завхан, баруун талаараа Ховд, өмнөд талаараа БНХАУ-тай хил залган оршино. Аймгийн БНХАУ-тай хиллэдэг хилийн урт 360 км болж тэдгээр нь хилийн 128-171 дүгээр тэмдгээр тэмдэглэгдсэн, нийт нутаг дэвсгэр 141.4 мянган хавтгай дөрвөлжин км бөгөөд Улаанбаатар хотоос 1001 км зайд оршдог. Дэлхийн цагийн 6 дугаар бүсэд байрладаг.
Говь-Алтай аймаг Засаг захиргааны нэгжийн хувьд 18 сум, 83 багтай. Нийт хүн ам 56172, аймгийн төв Алтай хот 17795 хүн амтай.
Тус аймгийн хэмжээнд малын тоогоор Дэлгэр сум 305697, Цогт 300962, Халиун 247095, Эрдэнэ 244423, Чандмань 229726 мянган толгой малтай тэргүүлж байна. Мөн хамгийн олон адуутай сумаар Хөхморьт, олон тэмээтэй сумаар Төгрөг, олон үхэртэй сумаар Бигэр, олон хоньтой сумаар Дэлгэр, олон ямаатай сумаар Цогт сум шалгарлаа
Ашигт малтмалын хувьд тус аймагт 2004 оны байдлаар нийтдээ 40 орд, 359 илрэл, олон тооны эрдэсжсэн цэг, геохимийн, шлихийн, сарнилын хүрээ, геофизикийн аномалууд тэмдэглэгдсэн байна. Эдгээр дотор нүүрсний 29, Битумний 1, Торфийн 3, Шатдаг занарын 1, Эрдсийн будгийн 5, Давсны 8, Фосфоритын 7, Циолитын 1, Асбестын 15, Бал чулууны 4, Гялтгануурын 5, Хайлуур жоншны 1, Оптикийн түүхий эдийн 4, Гоёл чимэглэлийн чулууны 39, Талькийн 6, Элс хайрганы хольцын 4, Элсний 3, Цементийн түүхий эдийн 2, Шилний түүхий эдийн 5, Барилгын чулууны 4, Өнгөлгөөний чулууны 4, Ванадийн 1, Төсөрийн 23, Магнезитийн 6, Хромны 7, Зэсийн 84, Никелийн 2, Кобелтийн 6, Висмутын 2, Бериллийн 3, Газрын ховор элементийн 5, Алтны 56, Цагаан алтны 1, Мөнгөний 4 орд байгаа тухай эрдэмтдийн судалгаанд дурьдсан байна.
Үүнээс гадна Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яамны ГБГ-ын орлогч дарга С.Баттулгын геологийн судалгааны ажлаас авсан мэдээллээр аймгийн нутаг дэвсгэрт 39 төрлийн ашигт малтмалын 37 орд, 376 илрэл байгаа нь тогтоогдоод байна.
Өндөр уулсын хуурайдуу хүйтэвтэр уур амьсгал нь аймаг дахь Монгол Алтайн гол нуруу тухайлбал мянган Угалзтын нуруу, Бүс хайрхан, Алаг хайрхан, Хар азаргын нуруу, бурхан буудай уул зэргийн ян сарьдаг, тагаас дооших ар, өвөр хажуу, бэлийн 2000-2800 м-ийн өндөрт бүрэлджээ. Түүнчлэн аймгийн нутаг дахь Монгол Алтайн нурууны хойд салбар Сутай хайрхан, Дарвийн нуруу, Хасагт хайрхан, Хантайширын нуруу болон өмнөд салбар Бурхан буудай уулын тэрхүү хэсэгт өндөр уулын уур амьсгал төлөвшжээ. Эдгээр өндөр уулсын хуурайдуу уур амьсгалын мужийн 7 дугаар сарын ижил утгын шугам +20 хэм, 1 дүгээр сарын ижил утгын шугам -20 хэм бөгөөд дээрх нутагт жилөдээ нийлбэр дүнгээр 80-135 мм орчим хур тунадас унана.